miércoles, 12 de agosto de 2009

Itxaron hemen zure txandari


Cómo debería ser: "Itxaron hemen zure txanda"
A menos que en realidad quiera decir: "Espere aquí (a que venga) su turno"
¿Me ha hecho llorar? No

9 comentarios:

Anónimo dijo...

nik uste dut ondo dagoela,
txandari itxaron behar diozula...
elhuyar hiztegiak honelaxe dio:
itxaron, itxaron, itxaroten
Adierak
1 dio ad./du ad.
esperar, aguardar
Atarian itxarongo dizut: te esperaré en la entrada.
Atertu arte itxaron zuten: aguardaron hasta que despejara.
Mireni itxaron diogu luzaz: le hemos esperado a Miren por largo tiempo.

wapm dijo...

kaixo iñakito:

itxaron aditzak nor-nori-nork forma onartzen du, baina bakarrik izaki bizidunei dagokienean. horregatik zure hirugarren adibidean erabilera egokia da baina ez besteetan.

Hiztegia 3000tik aterata:

itxaron, itxaroten, itxarongo: ad.

1 dio; esperar (cuando el objeto es un ser vivo): nori itxaroten diozu hor?: ¿a quién esperas ahí?

2 du; esperar, confiar: itxaroten dut hilen piztuera: espero la resurrección de los muertos

Anónimo dijo...

Euskaltzaindiaren galde-erantzunen data basean:

Izenburua: itxaron (autobusari itxaron)

Galdera: Zuzena al da autobusari itxaron behar diot esaldia?

Erantzuna: Euskaltzaindiaren Hiztegi Batuan ageri denez, itxaron aditza dio sailekoa da "objektu biziduna denean" bakarrik (adib. Mireni itxaron diogu), gainerakoetan du sailekoa izanik (adib. itxaroten dut hilen piztuera).
Horren arabera, badirudi autobusari itxaron behar diot txartzat eman behar dugula; baina autobusa nolabaiteko biziduntzat har daitekeenez (berez mugitzen den ibilgailua delako), esaldi hori txartzat ematea desegokia iruditzen zait. Beraz, ez nuke esango okerra denik autobusari itxaron behar diot esaldia.
Gainera, Euskaltzaindiaren Orotariko Euskal Hiztegiak (ikus IX. lib. 693. or.) honako argibide hau dakar itxaron sarreran: "el complemento va siempre en dativo si se trata de seres animados; por lo demás, el complemento suele ir tanto en caso absoluto como en dativo". Beraz, ontzat ematen da datiboa (NORI kasua) erabiltzea izen bizigabeekin.

Data: 2008/10/20

Erantzulea: Joxe Ramon Zubimendi, JAGONETen arduraduna

:o)

wapm dijo...

Bai, hori egia da, baina kasu horretan autobusa delako zuregana datorrena, Miren bezala aurreko adibideetako batean.

Txandarekin ez da gauza berdina gertatzen, txanda ez da zuri (nori) hurbiltzen zaizun zerbait, ez da mugitzen den izaki edo objetu bat.

Baina duda-mudatan utzi nauzunez jagoneten edo galdetu beharko dut orain...

Anónimo dijo...

"... el complemento va siempre en dativo si se trata de seres animados; por lo demás, el complemento suele ir tanto en caso absoluto como en dativo".
Google-n:
"txanda itxaron" -> 2480 emaitza
"txandari itxaron" -> 59 emaitza
Ez da oso zientifikoa baina nire konklusioa zera da, nor kasua nori kasua baino askoz erabiliagoa da baina ondo daude biak.
Zure ikerketen zain izango naiz ;o)

wapm dijo...

Nik ere bai erabili dut Google eta emaitzok ikusteak guztiz konbentzitu nau, %2,3a baino ez! Nire ustez 2500 emaitzatatik 60 gutxiegi dira onartzat hartzeko.

Beste hitz batzuekin egin dut proba eta %2,3 hori baino emaitza altuagoak lortu ditut (batzuk ikaragarri altuak):

"Ospitalea" -> 77300 emaitza
"Hospitalea" -> 200 emaitza
(%2,5a)

"Ziur egon" -> 155000 emaitza
"zihur egon" -> 9280 emaitza
(%5,6a)

"saihestu" -> 113000 emaitza
"sahiestu" -> 24700 emaitza
(%17,9a!!)

Badakit ez dela metodo zientifikoa, baina niretzat datu esanguratsuak dira.

Dena den, orain dela egun pare bat bidalitako mezuaren erantzunaren zain nago eta jaso bezain laster idatziko dut hemen (berri onak nahiz ez hain onak izan :))

Anónimo dijo...

"... el complemento va siempre en dativo si se trata de seres animados; por lo demás, el complemento suele ir tanto en caso absoluto como en dativo".
Esaldi honetan ulertzen dut bi kasuak ontzat jotzen direla. Google-rena bihurrera hartu didazu :o) Erdi txantxetan nenbilen baina kuriosoa iruditu zait zure ehunekoen metodoa.
Dena dela, "txandari itxaron" biltzen duten weborriak gutxi dira baina gehienak ez dira susmagarriak: etorkizuna.ikastetxea.net, www.unavarra.es, www.kronika.net, berria.info, www.euskonews.com, www.aikor.com, www.labsindikatua.org, www.ivap.com, www.euskadi.net...
Arrazoi duzu, oso zientifikoa ez izaten darrai :o)
Gabon zoriontsuak izan!

wapm dijo...

Ez dut hau ahazatu, baina badirudi ni ahaztu nautela!

Ez dut erantzunik izan neuk bidalitako e-mailari, eta jadanik pasatu den denbora ikusita ez dut erantzunik espero... beharbada beste nonbaiten galdetu beharko dut (ez dut oraindik amore emango :P)

wapm dijo...

Badiruki azkenean amore eman nuela :-/